Giải quyết vấn đề phí giao dịch của Ethereum
Ethereum đang phải đối mặt với những thách thức về quy mô.
Có lẽ rào cản lớn nhất và duy nhất đối với việc áp dụng Ethereum rộng rãi là chi phí sử dụng mạng cao, điều này đã trở thành một vấn đề tồn tại đối với blockchain. Sự gia tăng của các giao thức DeFi và NFT đã làm tăng nhu cầu về không gian khối trên Ethereum. Hầu hết các giao dịch có giá vài xu vào năm 2019, nhưng trong thời kỳ cao điểm của đợt tăng giá năm 2021, các hoạt động như đúc NFT trên blockchain thường xuyên tốn kém hàng trăm đô la. Do đó, nhiều người tham gia thị trường nhỏ chuyển sang các mạng khác như Solana, Avalanche hoặc Binance Smart Chain. Ngày nay, bất chấp sự suy thoái trong hoạt động mạng do điều kiện thị trường, các giao dịch đơn giản như chuyển ETH có giá từ 2 đến 3 đô la, cao hơn nhiều so với mục tiêu lý tưởng của người sáng tạo Ethereum là Vitalik Buterin là dưới 0,05 đô la cho mỗi giao dịch.
Rollup mang lại cách thức giúp giảm tắc nghẽn trên blockchain Ethereum. Đó là bởi vì chúng outsourse dữ liệu ra ngoài chuỗi, xử lý rồi gửi các giao dịch trở lại Ethereum thay vì dựa vào chuỗi cơ sở để xử lý dữ liệu tính toán của mỗi giao dịch. Với rollup, Ethereum chỉ phải tự xác minh các bằng chứng chứ không phải toàn bộ dữ liệu, điều này giúp giải phóng không gian khối. Rollup cũng nhóm các giao dịch lại với nhau, cho phép người dùng chia nhỏ phí gas.
Zero-Knowledge Rollups, còn được gọi là ZK-Rollups, sử dụng các bằng chứng mật mã được gọi là ZK-SNARKS để hiển thị cho Ethereum mainnet rằng một giao dịch đã được xử lý. Những bằng chứng zero knowledge này có thể được xác minh nhanh chóng mặc dù dữ liệu cơ bản sẽ mất nhiều thời gian để phân tích.
Một số dự án ZK-Rollup hiện đang được phát triển đã công bố ý định tương thích với Máy ảo Ethereum EVM, cung cấp cho các nhà phát triển Ethereum một cách để nhập các hợp đồng thông minh của họ vào rollup mà không cần sửa đổi chúng. Nhưng như Vitalik Buterin đã giải thích trong một bài đăng trên blog gần đây, không phải tất cả các dự án zkEVM đều được cấu trúc theo cùng một cách: một số tối ưu hóa cho khả năng tổng hợp EVM hoàn chỉnh và một số khác cho thông lượng nhanh chóng.
zkSync
Được phát triển bởi Matter Labs, zkSync là một trong những dự án zkEVM được mong đợi nhất. Tự hào với 2.000 giao dịch mỗi giây, thời gian xử lý 10 phút giữa rollup và Ethereum mainnet, và không có giới hạn tối đa đối với giá trị mà rollup có thể xử lý an toàn, zkSync là một dự án hàng đầu trong lĩnh vực zkEVM.
Mặc dù vậy, zkSync không tương thích về mặt kỹ thuật với EVM, mà lại tương thích với Solidity và Vyper, hai ngôn ngữ mã hóa được sử dụng trên Ethereum. Sự khác biệt này mặc dù không đáng kể đối với người dùng, nhưng lại quan trọng đối với các nhà phát triển.
Rollup hiện đang tồn tại trên testnet của Ethereum. Việc ra mắt mainnet dự kiến sẽ diễn ra theo ba bước: “Baby Alpha” vào tháng 11, trong đó hệ thống sẽ được thực hiện qua các bài kiểm tra với tiền thật mà không có dự án bên ngoài nào tham gia; Fair Launch, sẽ chào đón tất cả các dự án hệ sinh thái Ethereum nhưng giới hạn quyền truy cập của người dùng; và Full Alpha, dự kiến trước cuối năm. Token zkSync đang được mong đợi, mặc dù thông tin chi tiết vẫn chưa được công bố.
StarkNet
StarkNet của StarkWare là một ứng cử viên lớn khác trong đấu trường zkEVM. Trong khi StarkNet sử dụng Cairo làm ngôn ngữ mã hóa bản địa của nó, một nhóm đang phát triển một trình dịch mã hóa có tên là Cairo transpiler, có nghĩa là, giống như zkSync, rollup cuối cùng sẽ tương thích với Solidity hơn là tương thích với EVM.